Nieuwe bestralingstechniek ZRTI leidt tot minder bijwerkingen voor patiënten met blaastumor

Het Zuidwest Radiotherapeutisch Instituut (ZRTI) heeft een nieuwe behandeltechniek in gebruik genomen voor patiënten met blaastumoren. Deze techniek, ‘Plan van de dag’ genaamd, maakt het mogelijk om het te bestralen gebied bij elke bestralingssessie aan te passen aan de mate van de blaasvulling op dat moment. Hierdoor kunnen de bestralingen nog nauwkeuriger worden uitgevoerd en de bijwerkingen voor de patiënt worden verminderd. De techniek is in het voorjaar als proef in gebruik genomen op de locatie in Roosendaal. Sinds eind juli 2018 is de techniek op beide locaties standaard beschikbaar voor alle patiënten met een blaastumor.  

Radiotherapie, het bestralen van kankercellen, is een complexe medische behandeling. Voordat de behandeling kan starten, vindt een uitgebreid voorbereidingstraject plaats. Het te bestralen gebied wordt eerst goed in kaart gebracht door middel van CT-, MRI- of PET-scans van de patiënt. Vervolgens maken de medewerkers van het ZRTI een bestralingsplan op maat. Daarbij is het uitgangspunt dat de tumor zo goed mogelijk de voorgeschreven dosis straling krijgt en de organen en weefsels eromheen zo weinig mogelijk. Dit hele proces, inclusief alle kwaliteitscontroles, kan enkele dagen duren. Daarna wordt de patiënt opgeroepen voor de daadwerkelijke bestralingsbehandeling. Die bestaat doorgaans uit een periode van enkele weken waarin de patiënt elke werkdag volgens het op maat gemaakte plan bestraling krijgt.

Blaas elke dag anders

Bij sommige tumoren, waaronder tumoren in de blaas, is het precies op maat maken van een bestralingsplan extra moeilijk. De vorm en grootte van de blaas kan namelijk van dag tot dag behoorlijk variëren. Om er toch zeker van te zijn dat de tumor voldoende bestraling krijgt, wordt traditioneel gebruik gemaakt van een extra marge rondom het gebied dat bestraald wordt. De keerzijde hiervan is dat ook gezond weefsel bestraling krijgt waardoor bijwerkingen kunnen optreden.

Meerdere bestralingsplannen

Vorig jaar is het ZRTI een project gestart om de behandeling voor patiënten met blaastumoren te verbeteren. Het was bekend dat sommige grote centra, met name academische centra, werkten met een ‘plan van de dag’. Hierbij wordt in het voorbereidingstraject een set met meerdere bestralingsplannen gemaakt voor verschillende maten van blaasvulling. Daardoor kan elke keer dat de patiënt bestraald wordt het best passende bestralingsplan uit de set gekozen worden op basis van röntgenbeelden van die dag. Doordat beter bekend is hoe de blaas er die dag uitziet en doordat het gekozen plan nauwkeurig daarbij aansluit, kan volstaan worden met veel krappere marges waardoor de kans op bijwerkingen voor de patiënt verkleind wordt.

Training

Om deze Plan-van-de-dag-techniek ook in ZRTI toe te passen zijn aanpassingen gemaakt in de gebruikte software, om te waarborgen dat de behandelresultaten correct en geautomatiseerd worden opgeslagen in het elektronisch patiëntendossier (EPD). Tegelijk is een kerngroep van het personeel getraind in het beoordelen van de blaasgrootte op röntgenbeelden. Sinds half maart zijn op de locatie in Roosendaal de eerste patiënten behandeld met deze nieuwe behandeltechniek. De resultaten hiervan zijn dermate goed dat ook de overige medewerkers getraind zijn en de nieuwe behandelwijze vanaf eind juli 2018 standaard voor alle blaaspatiënten kan worden aangeboden in Roosendaal en in Vlissingen.

ZRTI

Het Zuidwest Radiotherapeutisch Instituut (ZRTI) biedt mensen met kanker hoogwaardige radiotherapie (bestraling) en persoonlijke aandacht in een aangename omgeving. Het ZRTI is gevestigd in Vlissingen en Roosendaal en behandelt per jaar circa tweeduizend patiënten uit heel Zuidwest-Nederland. Om ervoor te zorgen dat de radiotherapie van het allerhoogste niveau blijft, houdt het ZRTI alle ontwikkelingen binnen het vakgebied nauwlettend in de gaten. Zodat mensen met kanker, ook in de toekomst, kunnen vertrouwen op de best mogelijke radiotherapie vlakbij huis.